Spacerem przez historę

Bitwa o Anglię – polscy piloci w walce o niebo nad Wielką Brytanią ✈🇵🇱🇬🇧

Bitwa o Anglię (lato–jesień 1940 r.) była serią zaciętych walk powietrznych między Royal Air Force a Luftwaffe ✈. Po upadku Francji Wielka Brytania 🇬🇧 walczyła samotnie, odpierając naloty i przygotowania Niemców do planowanego desantu. W walkach uczestniczyli także polscy lotnicy 🇵🇱 – początkowo w brytyjskich dywizjonach, a od września w jednostkach takich jak słynny Dywizjon 303 i Dywizjon 302.Polacy latali na Spitfire’ach i Hurricane’ach, a ich umiejętności, wypracowane jeszcze w Dęblinie, czyniły ich skutecznymi przeciwnikami. Najskuteczniejszy był Stanisław Skalski z 18 potwierdzonymi zestrzeleniami 🎯. Choć to Brytyjczycy ponieśli główny ciężar walk, polskie dywizjony należały do najskuteczniejszych w RAF-ie. Bitwa zakończyła się jesienią 1940 r., a alianckie lotnictwo walczyło do końca II wojny światowej 🌍⚔.

Wał Pomorski 1945 – krwawa bitwa i ostatnia szarża polskiej kawalerii ⚔🐎

Wał Pomorski 🏰, system niemieckich umocnień od Darłowa po Wałcz, był w 1945 r. celem I Armii Wojska Polskiego 🇵🇱 dowodzonej przez gen. Stanisława Popławskiego. Początkowo Polacy, źle wyposażeni i wyczerpani, atakowali w trudnych zimowych warunkach ❄, ponosząc ciężkie straty. Walki były brutalne, a oddziały Waffen-SS dopuściły się zbrodni wojennych, m.in. w Podgajach 🔥.Przełamanie nastąpiło dopiero przy wsparciu artylerii i lotnictwa, otwierając drogę na całe Pomorze. W historii zapisał się epizod z 1 marca 1945 r. – ostatnia szarża polskiej kawalerii 🐎, w której wzięło udział 180 ułanów. Szacowane straty to ok. 2000 poległych i 2800 rannych po stronie polskiej oraz nawet 8000 po stronie niemieckiej ⚔. Wał Pomorski pozostał symbolem ofiary i determinacji żołnierzy.

Tysiąc lat Królestwa – koronacja Bolesława Chrobrego i narodziny Polski

W tym wyjątkowym odcinku cofamy się o tysiąc lat, do narodzin Królestwa Polskiego. Gościem audycji jest dr Bartłomiej Dźwigała z UKSW, który wyjaśnia, dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego była czymś więcej niż politycznym wydarzeniem – była aktem sakralnym, symbolem suwerenności i początkiem trwającej po dziś dzień idei jednej, niepodzielnej Polski. Rozmawiamy także o koronacji Mieszka II, znaczeniu metropolii gnieźnieńskiej oraz długiej walce o niepodległość w cieniu cesarstwa niemieckiego.
👑 Koronacja Chrobrego (1025) – sakralny akt i symbol niezależności🕊️ Namaszczenie królewskie – łaska Boża i misja prowadzenia wiernych📖 Zjazd gnieźnieński (1000) – fundament niezależnej metropolii✝️ Król = nowy Dawid – symboliczne odwołanie do Starego Testamentu⚔️ Walka o suwerenność – miecz, korona i Kościół przeciw cesarstwu📜 Koronacja Mieszka II – ciągłość królewskiej idei🛡️ Konrad II i rozbicie dzielnicowe – próba osłabienia Polski🏰 Królestwo przetrwało – duch jedności powraca w historii⛪ Metropolia gnieźnieńska – filar polskiej niezależności🇵🇱 Idea jednej Polski – od Chrobrego po współczesność

Zapomniani bohaterowie wsi – Bataliony Chłopskie w czasie wojny i po niej

Bataliony Chłopskie to jedna z mniej znanych formacji konspiracyjnych II wojny światowej. Choć liczyły ponad 100 tys. żołnierzy i miały realny wpływ na losy wielu regionów Polski, przez dekady pozostawały w cieniu innych organizacji. W rozmowie z dr. Adamem Buławą z UKSW odkrywamy ich genezę, działalność, relacje z Armią Krajową i dramatyczne losy powojenne. To historia złożona, pełna paradoksów, współpracy, walki i zdrad.
🌾 Bataliony Chłopskie – zapomniana siła polskiego podziemia🛡️ Obrona Zamojszczyzny i walka z UPA na Wołyniu🚂 Akcje sabotażowe: pociągi, więzienia, własowcy na Wiśle📜 Umowa scaleniowa z AK – częściowa i niepełna🏞️ Silna obecność na wsi, ale też działalność w miastach⚔️ Po wojnie – niektórzy w MO, inni w PSL, część w podziemiu📉 Komunistyczna propaganda: BCh jako „brat AL”, AK w cieniu🪖 Żołnierze wyklęci z BCh – m.in. Topór, Mściciel🔫 Rodzima broń – unikatowy pistolet maszynowy BCh📚 Historia złożona, warta przypomnienia – nie tylko dla historyków

Spacerem przez historię – maj 1945: mit końca wojny

Czy II wojna światowa naprawdę zakończyła się w maju 1945 roku? W tej audycji Anna Niebielska i Hubert Bojarski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL obalają popularne mity dotyczące końca wojny. Rozmawiają o zapomnianym froncie azjatyckim, powojennej walce w Polsce, paradoksach „zwycięstwa” i trudnym losie polskich żołnierzy. To historia złożona, pełna niuansów i niewygodnych prawd.
🗓️ Maj 1945 – koniec wojny tylko w Europie?🎌 Wojna na Pacyfiku – trwała aż do września 1945🇵🇱 Polska po wojnie – nowa okupacja, walka podziemia🧱 Żelazna kurtyna – gorzkie zwycięstwo i podział Europy🎖️ Polacy w każdej armii – Anders, Maczek, lotnictwo, partyzanci🏴‍☠️ Zwycięzcy i przegrani – Rosja, USA, Niemcy, a gdzie Polska?🇬🇧 Brytyjskie rozczarowanie – brak emerytur i parady dla Polaków⚖️ Historia pełna paradoksów – byliśmy po stronie zwycięzców, ale...🧠 Jedna wojna z antraktem – jak mawiał marszałek Foch i prof. Wieczorkiewicz📻 Refleksja i pamięć – o tych, którzy walczyli i zostali zapomniani

Hołd pruski 1525 – koniec wojen z Krzyżakami czy początek nowego zagrożenia? ⚔️

W audycji „Spacerem przez historię” cofamy się do 10 kwietnia 1525 roku – dnia słynnego hołdu pruskiego 🤝. Gość programu, Tomasz Szumański z Muzeum Wojska Polskiego, opowiada o politycznym i symbolicznym znaczeniu tego wydarzenia 🏰.Dlaczego książę Albrecht klękał przed królem Zygmuntem I Starym? Czy ten akt naprawdę zakończył wojny z Krzyżakami ⚔️?Poznaj tło traktatu krakowskiego 📜, losy Prus Książęcych i późniejsze błędy polityczne, które doprowadziły do wzrostu potęgi Hohenzollernów i rozbiorów Polski 🦅.Zajrzyj też za kulisy obrazu Matejki i odkryj, co na płótnie jest zgodne z historią, a co artystyczną wizją 🎨.

Grób Nieznanego Żołnierza i połamana kolumnada – symbol pamięci i przetrwania 🇵🇱

W sercu Warszawy, pod połamanymi kolumnami dawnego Pałacu Saskiego, znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza – miejsce pełne historii i emocji 🕯️.W audycji „Spacerem przez historię” rzecznik Muzeum Żołnierzy Wyklętych Hubert Bojarski opowiada o genezie tego symbolu 🇵🇱, idei upamiętniania bezimiennych poległych 🪖, polskich Termopil pod Zadwórzem ⚔️ oraz tym, co czyni to miejsce wyjątkowym na mapie Warszawy.Poznaj wielowarstwową historię miejsca, które przetrwało wojnę i dziś przypomina o heroizmie i cenie wolności 🔥.

Zbrodnia katyńska – mord elity narodu 🇵🇱 i sowiecka zmowa milczenia 🩸

W audycji „Spacerem przez historię” wracamy do tragicznych wydarzeń z kwietnia 1940 roku – zbrodni katyńskiej, w której z rąk Sowietów zginęło ponad 22 tys. polskich oficerów, urzędników, lekarzy, księży i inżynierów ⚰️.Hubert Bojarski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL opowiada o motywach Stalina 🛑, roli kapelanów różnych wyznań ✝️☪️✡️ oraz grze NKWD prowadzonej wobec polskich jeńców 🎭.Choć minęły dekady, Rosja wciąż neguje prawdę o Katyniu. Wciąż nie znamy pełnej listy ofiar, a wiele miejsc kaźni pozostaje nieodkrytych 🕳️.To audycja o pamięci, która nie gaśnie 🕯️.

Bitwa pod Kirchholmem (1605) – geniusz husarii i pogrom Szwedów ⚔️🇵🇱

Bitwa pod Kirchholmem z 1605 roku to jedna z najbardziej błyskotliwych bitew w historii oręża Rzeczpospolitej ⚔️. W 420. rocznicę tego starcia dr Radosław Sikora – specjalista od husarii 🐎 – opowiada, jak wyglądała husaria w czasach świetności, dlaczego używała skrzydeł 🪽 i w jaki sposób rozgromiła trzykrotnie liczniejsze wojska szwedzkie 🇸🇪.Poznaj kulisy geniuszu hetmana Jana Karola Chodkiewicza, różnice w uzbrojeniu obu stron i dramatyczną skalę strat – od 100 poległych po stronie polsko-litewskiej po tysiące zabitych Szwedów 💥. To była wojna, która trwała kilkadziesiąt minut, a przeszła do historii na wieki 📜.